Kışa hazırlıksız yakalanmamak için mutlaka püf noktalarına dikkat edin ve aracınızı iyi bir kontrolden geçirin.
Aşırı soğuk, kar ve buz, sürüşü çok tehlikeli hale sokabiliyor. Herhangi bir zamanda sürücünün başına geldiğinde sorun olmayan bir olumsuzluk, kış şartlarında ölümcül olabiliyor.
Bu sebeple, koruyucu kış bakımı büyük önem taşıyor. Karlı kış şartlarında hasar ve yaralanmalı kazalardan korunmanın en iyi yolunun, ‘mecbur kalmadıkça taşıt kullanmamak’ olduğu bildiriliyor.
Uzmanlar, bakımlı bir araçla kış şartlarında sürüşün çok zevkli olduğunu belirterek, en iyi planlama kılavuzunun, aracın kataloğu olduğunu bildiriyor. Uzmanlar, “Kataloğu okuyarak, imalatçının önerilerine ve servis takvimine uyunuz. Kışın hızlı araç kullanmayınız. Kötü havalarda mümkünse yola biraz daha erken çıkınız” önerisinde bulunuyor.
Uzmanlar, sürücülerin kışa girmeden önce alması gereken bazı önemli tedbirleri şöyle sıralıyor:
Normalde çok iyi çalışmayan bir motorun, kötü hava şartlarında çok daha zor çalıştığını veya hiç çalışmayabileceğini vurgulayan uzmanlar, motorun zor ilk hareket, bozuk rölanti ve avans ayarı, stop etme, düşük güç gibi sürüş problemleri varsa, iyi bir serviste ayarlattırılmasını öneriyor.
Uzmanlar, yakıt sistemindeki nemin donmasını önlemek için, depoya ayda bir kez bir şişe buz önleyici katık eklenmesi gerektiğini ifade ederek, “Yakıt deponuzu yarıdan fazla dolu tutun. Dolu tutulan yakıt deposu, borulardaki donmayı önleyecektir” diyorlar. Uzmanlar, motorun yağını ve yağ filtresinin de katalogda belirtilen sürelerde (genellikle her 5 bin-10 bin kilometrede bir) değiştirilmesi gereğine dikkat çekiyor.
Soğutma sisteminin, iki yılda bir tamamen boşaltılıp yıkanarak tekrar doldurulması gerektiğini kaydeden uzmanlar, motor tamamen soğumadan radyatör kapağının açılmaması gerektiğini bildiriyor. Uzmanların bir diğer tavsiyesi de, termostatın çalışıp çalışmadığı, kayışların, kelepçelerin ve hortumların sıkılık ve durumlarının kontrol edilmesi veya ettirilmesi yönünde.
Aküye dikkat
ilk harekete geçme zorluklarına karşı ateşleme sisteminin kontrol ettirilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, cam sileceklerinin ve camların da temiz tutulması konusunda uyarıyor. Uzmanlar, aşınmış, sertleşmiş sileceklerin değiştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Aküleri kışın oldukça zor bir görevin beklediğini hatırlatan uzmanlar, soğuk motoru çevirmek için çok daha fazla enerji gerektiğine dikkat çekerek, “Kışa girmeden önce akünüzü kontrol ettiriniz. Zayıfsa şarj ettiriniz veya eski ise değiştiriniz. Sizin yapabilecekleriniz, kutupları ve kablo başlarını tel fırça ile fırçalamak, tüm yüzeyleri temizlemek, bağlantıları sıkmak olabilir. Eğer kapakları açılıyorsa, akünün içerisindeki sıvı seviyesini kontrol edebilir, eksikse saf su ekleyebilirsiniz. Akü yüzeyindeki artıklara dokunmayınız, akü ile çalışırken gözlük ve lastik eldiven giyiniz” diyorlar.
Sıkı kontrol
Uzmanlara göre, tüm lambaların kontrol edilmesi ve çalıştıklarından emin olunması gerekiyor. Lambaların üzerini kaplayan yol kirlerinin ıslak bezle temizlenmesi gerektiğini söyleyen uzmanlar, görüş azaldığında mutlaka farların yakılmasını öneriyor.
Kaçaklara karşı egzoz sisteminin kontrol ettirilmesi gereğine işaret eden uzmanlar, gövde ve döşemede küçük delikler olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiğini bildiriyor. Uzmanlar, aracın kapalı garajda çalıştırılarak ısıtılması durumunda, egzoz dumanının ölümcül olabileceği uyarısında bulunuyor.
Uzmanlar, lastik dişlerinin durumunun kontrol edilmesi gerektiğini de ifade ederek, aşınmış lastiklerin kışın kullanılmasının büyük sorunlar açabileceğini kaydediyor. Lastik basınçlarının ayda bir (soğukken) kontrol edilmesi gerektiğini de hatırlatan uzmanlar, frenlerin bir tarafa çekmesinin, tehlikeli kaymalara sebep olabileceğini de belirtiyor.
Cilayı unutmayın
Kışın yolların buzlanmaya karşı tuzlandığını hatırlatan uzmanlar, “Yol tuzlarının, aracınızın metal kısımlarını çürütmemesi, boyasını bozmaması için, mümkünse, aracınızı ayda en az iki defa yıkayınız. iyi bir cilalama da gereklidir. Cila, yağışla gelen kirleticilerin araç yüzeyine yapışmasını önler. Kışın aracınızın içini de en az bir kez temizleyiniz” diyorlar.
Aracınız kaymaya başlarsa
Kışın genellikle frenleme, hızlanma ve dönüşler sırasında kaymalar olduğunu belirten uzmanlar, böyle bir durumda aşağıdaki işlemlerin uygulanmasını öneriyor:
“Aracınız arkadan itişli ise, ayağınızı frenden uzak tutunuz. Vitesi boşa alınız. Direksiyonu, aracın önünün gitmesini istediğiniz yöne çeviriniz ve tekerleklerde kayma sona ermeden önce direksiyonu tekrar geriye düzeltiniz. Kontrolü sağladıktan sonra, yavaşça hızlanabilirsiniz.”
ün tekerlek kaymalarının, sert fren ve hızlanmadan kaynaklandığını ifade eden uzmanlar, şunları kaydediyor:
“Bu durumu düzeltmek için, fren ve gaz pedalının ikisinden de ayağınızı çekiniz. Vitesi boşa alınız. Eğer çekiş kaybından önce ön tekerlekleri yönlendirdiyseniz, direksiyon simidini döndürmeyiniz. Eğer tekerlekler hafifçe yana kayıyorsa hafifçe fren yapınız. Tekerleklerin yolu kavramasını bekleyiniz. üekiş sağlandığında, direksiyon kontrolünü de yeniden kazanmış olacaksınız. Frenleme sırasında tekerlek kilitlenmesi oluyorsa, ABS (anti-lock) freniniz varsa, freni pompalamayınız. ABS’niz yoksa, kilitlenme çözülünceye kadar freni gevşetiniz ve yavaşça tekrar frenleyiniz.”
Aracınız kar ya da çamura saplanırsa
Uzmanlar, aracı kar veya çamura saplanan sürücülere şunları öneriyor:
“Tekerlekleri düz durumda tutarak aracınızın düz gitmesini sağlayınız. ileriye gidemiyorsanız, önce geriye, sonra tekrar ileriye doğru gitmeye çalışınız. Elle kumandalı vites kutusu kullanıyorsanız, tekerleklerin kaymasını önlemek için vitesi 2. vitese alınız. Motoru stop ettirmeden ve çekişi sağlayıncaya kadar gaza yavaşça basınız. Kara saplandığı için ilerleyemeyen aracınızın tekerleklerine yol açmak için hafif ileri-geri yapınız ve giderek bu mesafeyi arttırınız. Karda mahsur kalırsanız, aracınızın iki ucunda güvenli mesafede iki ışıldak yakınız. Karın egzoz borusunu kapatmasına izin vermeyiniz. Taşıtın içinde kalınız ve temiz hava girişi için bir camı hafifçe açık bırakınız. Battaniyelere sarınınız ve sıcak kalmak için kaloriferi saatte birkaç dakika çalıştırınız.”
Asla unutmayın
Uzmanlar, kış güvenliği açısından taşıtta bulundurulması gereken yardımcı araçları şöyle sıralıyor:
‘Cep telefonu, battaniyeler, ilk yardım çantası, uyarı araçları (ışıldak ve reflektör), marş kabloları, kum veya paspas (çekiş için), çekme halatı, tekerlek zincirleri, el feneri, buz kazıyıcı, kar fırçası, küçük bir kürek, eldiven, bot ayakkabı, uzun yolculuklar için ayrıca bir paket mum, bir miktar yüksek enerjili kuru gıda, su, ekstra battaniye ve gerekli ilaçlar.’
Kışın zorlu koşullarında yolda kalmamak ve güvenli seyahat etmek için aracınızı kışa hazırlayın.
Otomobiliniz, kış aylarının zorlu şartlarıyla mücadele edebiliyor mu? Kış mevsiminden önce aracınızı bir servise götürerek bazı temel kontrolleri yaptırmadıysanız, her an bir olumsuz durumla karşılaşabilirsiniz. Uzmanlara göre, akü, antifiriz, motor yağı, fren hidroliği, şanzıman-diferansiyel yağı, silecek ve fıskiyeleri, lastik, rot balans, kalorifer, far ayarları ve reziztans kontrolleri büyük önem taşıyor.
Akü
Uzmanlar, otomobilin bütün sistemlerinin güç kaynağı olan akünün, kış aylarının en çok baş ağrıtan parçası olduğuna dikkat çekiyor. üünkü akünün, kış aylarında farların, kaloriferlerin ve diğer elektrik ihtiyacı duyan sistemlerin çok çalışması sebebiyle daha fazla yük taşıdığı için özelliğini kaybedebileceğini vurgulayan uzmanlar, bu sebeple voltaj ve şarj gücünün, ‘Midtronic’ adı verilen bir cihazla ölçülmesi gerektiğini bildiriyor. Uzmanlar, akünün kontrolüne yarayan bir başka aletin de asit bamometresi olduğunu ifade ederek, akü kapağı açılarak yapılan ölçümde, akünün şarja ya da saf suya ihtiyaç duyup duymadığını öğrenmenin mümkün olduğunu kaydediyor.
Antifiriz
Antifiriz, radyatör soğutma suyunun donma ve ısınma derecesini düzenleyen bir kimyasal. ‘Bomametri’ adı verilen cihazla yapılan ölçümde, radyatör suyundaki antifirizin etkisi belirlenerek ya eklenmesi ya da soğutma suyunun tamamen boşaltılarak yeniden antifiriz ve su eklenmesi yoluna gidiliyor. Antifiriz miktarını, aracın kullanıldığı bölgenin iklimi belirlemekle birlikte, genel olarak radyatör suyunun yüzde 75’inin antifiriz, yüzde 25’inin de su olması öneriliyor.
Fren hidroliği
Kış aylarında gerek görüş şartlarının kötüleşmesi gerekse yolların kayganlaşması yüzünden frenler çok daha önemli bir hal alıyor. Bu sebeple, fren hidroliğinin de bütün özelliklerinin tam olması şart. Fren hidroliği kapak açılarak gözle ve elle yapılan muayene sonucunda kontrol ediliyor ve gerekirse ekleme ya da ortalama 50-60 bin kilometrede de tamamen yenileme gerekiyor.
Direksiyon hidroliği
Güvenlik açısından önemli unsurlardan biri olan hidrolik yağı da kış bakımı sırasında kontrol edilmesi gereken bir nokta. Hidrolik deposu kapağıyla seviye, elle de vizikosite olarak adlandırılan yoğunluk kontrolü yapılmalı ve gerekiyorsa yağ eklenmeli.
şanzıman ve diferansiyel yağı
Otomobillerin mekaniğinde en önemli parçalardan olan şanzıman ve diferansiyelin yağı da kontrol edilmelidir. üünkü soğuk kış gecelerinde bu yağın donması halinde, araç büyük hasar görebilir. Bu sebeple, bu yağın bulunduğu bölümün tapası açılarak bakılmalı, belirli miktar akma yapmıyorsa mutlaka yağ eklenmelidir.
Motor yağı
Aracın kalbi olan motorun verimli çalışabilmesi için çok önemli rol üstlenen motor yağının da kontrolünde fayda var. Yağ gösterge çubuğuyla seviye ölçülürken, elle de yoğunluğu belirlemek mümkün. Eğer yağ, çubuğun üzerinde belirtilen sınırların altındaysa mutlaka ekleme yapılmalı ya da periyodik değişim kilometresi geldiyse yağ değiştirilmelidir.
Hava filtresi
Yanma odasına giden havanın süzgeci rolünü üstlenen hava filtresi de kontrol edilerek gerekiyorsa değiştirilmeli ve yanmanın daha sağlıklı olması sağlanmalıdır.
Silecek suyu
Yollardaki çamurun, aracın camı üzerinde oluşturduğu tabakayı silmek için ihtiyaç duyulan silecek suyunun tam olması, istenirse detarjan katılarak yağlı pislikleri de temizlemesi, kışın özellikle güvenlik açısından çok önemli.
Silecekler ve fıskiyeler
Kış aylarında belki de aracın en çok kullanılan parçalarından olan sileceklerin yeni ve sorunsuz olması, hem görüş hem de rahatlık bakımından önemlidir. Eğer silecekler, püskürtülen suyu iz bırakmadan temizliyorsa bir sorun yok demektir. Ancak iz bırakıyorsa, lastiklerinin değiştirilmesi gerekiyor. Fıskiyeler de püskürtme yönünde bir sorun olup olmadığına göre ya temizlenmeli ya da ayarlanmalıdır.
Kalorifer-klima sistemi
Klima ve kalorifer sistemi çalıştırılarak gerek ısıtma, buğu çözme, gerekse diğer fonksiyonları açısından elden geçirilmeli, varsa sorunlar giderilmelidir. Ayrıca klimalı araçlarda kullanılan polen filtresi de kontrol edilerek gerekiyorsa değiştirilmelidir.
Rezistans
Kışın arka camdaki buğuyu çözerek görüş imkanını artıran rezistans da kontrol edilmesi gereken unsurlardan biri. ‘Multimetre’ adı verilen cihazla, rezistans çizgilerini oluşturan devrelerin direnci ve güç aktırımı kontrol edilmeli. Sorun varsa ya tamiri ya da camın değiştirilmesi yoluna gidilmelidir.
Farlar
Kışın erken kararan veya kapalı hava sebebiyle, yaz aylarına göre daha fazla ihtiyaç duyulan farlar da daha iyi bir görüş için gerek yükseklik, gerekse yan açılar olarak kontrol edilmelidir. Bir sorun varsa gerekli ayarlar yapılmalı ve ampuller değiştirilmelidir.
Balatalar ve diskler
Aracın güvenli seyriyle ilgili bir başka önemli nokta olan fren balataları ve diskler de kontrol edilmesi gereken parçalardan. Gözle yapılan muayenede balataların durumu kontrol edilmeli ve gerekiyorsa değiştirilmelidir. Disklerde de herhangi bir sıkıntı olup olmadığına bakılarak gerekli tedbirler alınmalıdır.
Rot-balans
Aracın yol tutuşu ve sürüş konforu için balans ve rot ayarları da dikkatlice yaptırılmalıdır. Aracın diğer bakımları yapılırken sökülen lastikler önce balans için cihaza takılmalı ve gerekiyorsa kurşun eklemeleriyle titreşimi ortadan kaldırılmalıdır. Balans ayarından sonra sonra rota sokulan araç, sağa sola çekmeler ve diğer dengeler için ayarlanmalıdır.
Lastikler
Otomobili ve dolayısıyla içindekileri yola bağlayan lastikler, kış aylarında kilit rolü üstlenmektedir. üünkü gerek yağışlar, gerekse kış şartlarında lastikler, frenden yol tutuşuna kadar güvenlik için çok önemlidir. Bu sebeple lastiklerin gözle ve ilgili cihazlarla diş derinliğinden yüzeyine kadar kontrolleri yapılmalı, gerekirse bir lastikçiye gidilerek lastiğin durumundan emin olunmalıdır.
Korozyon
Aracın boyası üzerinde meydana gelen çizik, kırılma vs. sorunlar, yağışlarla birlikte daha büyük sorun haline gelir. üünkü buradan sızan su, zamanla aracın boyasında ciddi problemler doğurabilir. Bu sebeple, boyadaki bu tür bölgeler rötuşlanmalıdır