Arkadaşlar Günümüzde ses sistemleri çok ilgi gören bir sektör haline geldi. Doğal olarakta bu iş pahalılaştı. Ama unutmayın ki; zeki insan ekmeğini taştan çıkarır. Sizler bu işlerin kendiniz yaparak çooooook uyguna getirin ve ben yaptım diye bilin ki o sesi daha ayrı bir zevk ile dinleyin.
Aşagıda yapmış olduğum bir kabin projesini yayınlayacağım. Bu proje gerçekleştirdim ve inanılmaz bir performans aldım.
Sizler ile resimlerini paylaşıyorum.
şimdi ölcü similayon resimlerini vereyim. Teknik resimleri yani.
şimdi yapımını anlatalım….
Arada bir farklı konulara girmek iyi oluyor. Bu kez size özel bir hoparlör anlatacağım. Bu tür hoparlörlere subwoofer deniliyor. Bu hoparlör ne işe yarar? Hangi sesleri çıkarır? Bu kez bunları anlatacağım. Birde…kendi yaptığım bir subwoofer´i detaylı olarak yazacağım. Yapmak isteyen arkadaşlar olabilir. Denenmiştir ve çalışıyor.
Elektroniği ister meslek ister bir amatör uğraşı alanı olarak seçen ve bir yükselteç yapmayan yoktur.
HI-FI, orjinal müziğin kendisini olabilecek en büyük sadakatle, bozmadan, ilave hiç bir şey katmadan dinlenmesidir. Yani bas, tiz, equaliser vs olmamalı. Sadece volüm düğmesi düşünün. işte HI-FI bir yükselteç bu kadar olmalı. Böyle şey olur mu demeyin. Olur, var. Hoparlör, (buradaki söylediğim hoparlör tabi ki sadece çıplak hoparör değil) yada kolon sadece 2 tane.
Dinlenen, bir film sesleri ise yada güncel olarak bir ev sineması gündemde ise o zaman durum farklı. üok basit bir örnek vereceğim. Bir anahtarı yere atın. Ne kadar ses çıktığını dinleyin. Birde bir DVD deki yere düşen sesi filme bakmadan dinleyin. üok farklı değil mi? Belki yüz katı ses farkı var değil mi? şimdi filmi izleyerek aynı sesi dinleyin. Görülecek ki filmde özellikle bazı sesler abartılıyor. Film sadece görsel olmaktan çıkarıp ses ile destekleyip etkisini arttırıyorlar. Bir korku filmi o acayip sesleri olmadan ne kadar etkili olabilir ki? işte bu fark film sesi ile müzik sesini birbirinden ve dinleme cihazlarını da birbirinden ayırıyor. Peki, iyi bir ev sineması sistemi ile iyi müzik dinlenemez mi? Bence stereo olarak kullanıldığında dinlenir. Bazı ses dinleme ustalarımıza göre olmuyor. Bu tamamen benim görüşüm.
insan kulağı en iyi 300Hz ile 3000Hz arası sesleri duyar. Bu nedenle telefon sistemlerinin band genişlikleri de bu frekanlar arasıdır. iyi bir HI-FI ses sisteminden 20Hz ile 20Khz arası sesleri doğrusal olarak vermesi istenir. Günümüzde pek çok ses kaynağı, özellikle DVD ler 4Hz – 20Khz arası sesleri bize verebilir. Biz bu seslerin tamamını duyar mıyız. Hayır, duyamayız ama hissedebiliriz. üok düşük ve çok yüksek frekanslı sesleri duyamayız ancak sese yaptıkları katkılarla hissedebiliriz. Peki bu frekansları verebilecek tek bir hoparlör var mı? Hayır, yok. Yüksek frekanslı sesleri tweeter, düşük frekanslı sesleri woofer hoparlörler verir. Subwoofer ise “derin bas” diyebileceğimiz sesleri verir. Nedir bu derin bas? Yazı ile anlatmak zor ama tarif etmek gerekirse, örneğin kuvvetli olarak bas gitar sesi yada koşan birisini ayak seslerini içinizde hissedecek kadar kuvvetli olarak duymak ve hissetmek, diyebilirim. Bunu yükseltecin bas volümünü arttırarak elde edemezsiniz. üünkü bildiğimiz bas düğmesi 20Hz-300Hz arasını +/-10db değiştirir. Halbuki subwoofer de frekans aralığı yaklaşık 20Hz – 120Hz kadardır. Bir de uyarı ilave etmek istiyorum. üok fazla derin bas karın ağrısı yapar. Bazı hoparlör markaları “küçük” yer kaplamaları ile meşhurdur. ürneğin Bose. Bu markanın uydu hoparlörleri yaklaşık bir insan yumruğu büyüklüğündedir. Bu hoparlörler yeterli frekans aralığına sahip olmadığı için bir subwofer – woofer karması hoparlör ile desteklenerek yeterli frekans aralığı elde edilmeye çalışılır. insan kulağı çoğu zaman bunu yeterli bulur. Bence bu tür bir hoparlör ile HI-FI müzik dinlenemez. Ama ev sineması için yeterlidir.
ilk ev sineması sistemini kuracağım zaman tavsiye edilen hoparlör fiyatları 2 ön 2 arka ve 1 orta olarak yükselteç ve DVD çalıcının fiyatına erişiyordu. Bunun üzerine Bose tekniğini bildiğim için 4 adet kaliteli satelit hoparlör almaya karar verdir. Bu hoparlörler Kenwood RS-170 idi. Bu hoparlörlerin içinde 1 tweeter, 1 adet mid-range sürücü ve 1 adet mid-range hoparlörü sürmek için yaklaşık 150Hz´in altını kesmek için bir filtre vardı. Bence bu filtre sesi bozduğu için kısa devre yaptım ve sesler daha düzeldi. Ama hala sinemadaki ses etkisini yakalayamamıştım. Eksi olan subwoofer´i satın almak üzere çarşıya çıktım. Fiyatlar, sadece derin bas çıkaran ve yapısını çok iyi bildiğim bu hoparlör için çok fazla idi. Zaten yapabileceğimi de gözüme kesmiştim. internette birkaç ay araştırma yaptım. Pek çok kaynak buldum. “Yaşasın internet”. Bunlardan en iyisini kendime seçtim. Formüller, yöntemler ve malzeme bilgileri. En önemlisi malzeme bilgisi. iki tane subwoofer hoparlör bulmam gerekiyordu. Malzemecilerle konuştum. 30cm çapında gitar hoparlörleri vardı. Tavsiye ettiler aldım. Fiyatları da çok ucuzdu. Hesap kitap falan…nutuk kürsüsü gibi bir şey oldu. Olsun, nasıl olsa deneme idi. Sonuç REZALET. Ses çıkmıyor. Hoparlörler uygun olmadığını anladım. Başladım subwoofer hoparlör aramaya. Buldum, ama Pioneer mağazasından. Arabalar için var. 2 adet 25cm çapında TS-W252F subwoofer sürücü aldım. Kutusundan gerekli dokümanlar da çıkıyor. şimdi piyasada TS-W253F modelleri bulunuyor. Burada her zaman yaptığım gibi bir sürü formül kullanmayacağım. Zaten çalıştığı için sadece detay teknik resimlerini vereceğim. Arkadaşlar, subwoofer kutusu aslında mekanik bir alçak geçiren filtre. içindeki subwoofer sürücüler zaten bu frekansları ürettiği için, kutu derin basları güçlendirerek dışarı veriyor. Sürücüler 200W olmasına rağmen ben 30W yükselteç ile çalıştırıyorum ve bu güne kadar sununa kadar açamadım.”
“UNUTMAYIN Hiü BiR şEY SON KADEMEDE KULLANILMAZ.”
Müslim ata sözü
Malzeme listesi:
1 tane TS-W252F Pioneer araba suwoofer hoparlörü.
Yeterli halıflex parçaları.
Bir kutu 4cm adet yıldız ağaç vidası.
4 x lastik ayak .
12 x metal pul.
7,5cm çapında 22cm boyunda pvc boru.
Metal saksı üst çapı 13cm alt çapı 11cm boyu 14.5cm (daha uzunu alınıp kesiliyor)
şeffaf Silikon, 1-2 adet küçük tüp
1 adet yapıştırıcı solüsyon. Baly yada benzeri.
Banana prizli hoparlör bağlantısı (1 tanede olabilir.)
2cm kalınlığında MDF sunta, boyutları resimde.
2cm x 3cm kalınlığında çıta, yeterli uzunlukta.
1cm eninde düz, cam pencere contası.
Siyah ayna (kullanılmayabilir)
20 x 20 cm ince kümes teli
2 adet paket lastiği.
Yaklaşık 1,5mt hoparlör kablosu.
4 adet 1mt x 0,75mt ebadında elyaf vatka bezi.
Siyah boya
iyi bir marangoz
şimdi iyi bir marangoz bulmak gerekiyor. Ana kutu yapımı sırasında marangozun yanında bulunmazsanız sonuç iyi olmaz, üzülürsünüz.
ünce ne yapmak istediğinizi iyice anlatın. Sonra aşağıdaki resimde görülen ana parçalardan üst tabla, arka tabla yan tablalar ve ön tablayı kestirin. Verdiğim ölçüler dış boyutlar olduğu için kapakların kesim boyutlarının ne olması konusunu marangoza bırakın. ün tabla üzerine resimde gösterilen ölçüde delik delindikten sonra ana kutuyu yapıştırmasını isteyin. Yapıştırma sırasında işkence aletini kullandıkları için “portatif mengene gibi bir araç” kutunun kuruması çok zaman alacaktır. Bırakın en az bir gün beklesin.
Kuruma işlemi bittikten sonra arka taraftan üst tablaya doğru 30cm içeriye 4 adet 3 x 2 cm ölçülerinde ve en az 5cm uzunluğundaki çıtaları orta tablayı taşımak üzere vidalatın. Bu işlem önemli, bu ayaklara yukarıdan da vida geleceği için vidalama işlemi çıtanın alt tarafına yakın yada merkezden kaçık yapılmalı. Benzer işlemi alt tablanın vidalanması için dışardan 2,2cm içeri doğru aynı ölçülerde 4 çıta daha vidalatın. Alt kapağın çok sıkı oturması için bu kapağa ait çıtaların arasına aynı ölçülerde fakat vidalı çıtaların arasını kapatacak şekilde 4 adet çıta daha kestirin fakat vidalatmayın. Bunları siz vidalayacaksınız. Bu çıtalar önceden vidalanırsa orta kapak içeri girmeyebilir.
şimdi orta tabla ve taban tablalarını kestirin. Bu iki tablanın dış ölçüleri aynı olacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, alt kapak tablasının en az hava kaçıracak ölçüde kesilmesidir. Arka kapak üzerine hoparlör bağlantı parçası için uygun bir delik açtırmayı unutmayın. Kutu, orta kapak ve alt kapak eğer gerekiyorsa zımparalanıp istediğiniz renkte boyanmak üzere boyacıya gönderilebilir. Kutunun içini mutlaka boyatın.
Boyası kuruyan kutuyu ve yıldız vidaları marangozdan alıp eve doğru yola çıkın. Geri kalan işleri siz yapacaksınız.
ilk önce, yukarıdaki listede ölçülerini verdiğim metal saksının (metal olması şart değil, ben öyle bulmuştum) tabanını verdiğim ölçüye uygun kesin. ince kümes telini saksının tabanı tam örtecek biçimde elinizle kapatın, fazlalıklarını saksının dışına doğru sıvayın. üzerine paket lastiği takarak kaymasını önleyin. Sonra silikonla yapıştırın. Bırakın kurusun, acele etmeyin. Kümes teli ön kapaktan içeri kedi, muhabbet kuşu gibi yaratıkların girmesini önlemek için kullanılıyor. Kuruduktan sonra kutunun dışından içeri doğru saksıyı sokun ve silikonla içerden ve dışardan yapıştırın. Dışarıda ardık kalan silikonu ıslak bir bezle hemen silip tesviye edip parlatın. Bırakın kurusun, acele etmeyim.
Bu ara hoparlörleri orta tabla üzerine monte edin. Hoparlörler yüz yüze gelecektir. Sonra hoparlörleri seri bağlayın. Artı yada kırmızı uçlara dikkat edin. içeride kalan hoparlörün kırmızısı dışarıda kalan hoparlörün eksisine yada kırmızı boyalı olmayan ucuna gelecek şekilde lehimleyin. içeride kalan hoparlörün eksi ucundan bir kabloyu alt kapak üzerine takacağınız hoparlör bağlama terminaline rahatça yetişecek uzunlukta bırakın. Dışarıda kalan hoparlörün kırmızı yada artı ucuna lehimlediğiniz kabloyu da aynı şekilde hoparlör bağlama terminaline rahatça lehimleyecek uzunlukta bırakın. Bu kabloya birde düğüm atın ki diğer kablo ile karışmasın. Bu kablo bağlama terminalinin “kırmızı” ucuna daha sonra lehimlenecektir.
Ben iki adet hoparlör bağlama terminali kullandım ve hoparlörlerin seri bağlama işlemini terminaller üzerinde yaptım. isterseniz sizde bu şekilde yapabilirsiniz.
Sonra 22 cm uzunluğundaki pvc boruyu hoparlörler solda kalacak şekilde orta tabla üzerindeki diğer deliğe 2cm kadar sokarak yerleştirin. Bu boruyu ve alt hoparlörden yukarı çıkan kabloların geçtiği delikte dahil olmak üzere silikonla yapıştırın.
Her şeyden emin olduktan sonra orta tablayı içeri yerleştirip vidalayın. Hoparlör kablolarını geçici olarak terminallere lehimleyip alt kapağı da geçici olarak vidalayın. şimdi ilk testimizi yapabiliriz. Subwoofer´i ses sisteminize bağlayıp çalıştırın. Eğer ön delikten çok az ses geliyorsa hoparlör bağlantılarınız hatalı olmuştur. Ses istenildiği gibi geliyorsa sorun yok. Arka kapağı açın. terminal lehimlerini sökün. Bundan sona pek iş kalmadı. Orta kapağı vidalamıştık ama yetersiz kalacaktır. Orta kapatın etrafını hiç boşluk kalmayacak şekilde güzelce silikonlayın. Dikkat ettiyseniz kabinin üst tarafındaki hacim alt tarafındaki hacimden daha az oldu. Bu alt taraftaki yani alt kapak tarafındaki hacmin her tarafına artık yer halılarını yapıştırıcı ile yapıştırın. Kurumasını bekleyin. üst tarafta kalan küçük hacim tarafına hiç bir şey yapıştırmadık. Bu ara alt kapağın üzerine kapandığı çıtalara gelecek şekilde düz, (bombeli olmayan) pencere pervazı izolasyonunda kullanılan pencere bantlarını yapıştırın. Hoparlör kablolarını kalıcı olarak lehimleyin. Elyaf vatka bezini yerleştirip arka kapağı sıkıca vidalayın. Plastik ayakları takmayı unutmayın. Arka kapakta en az 6 adet vida kullanmanızı tavsiye ederim Yoksa sarsıntıda vidalar gevşeyebiliyor. Kutu çok ağır olduğu için dikkatli olun kendinizi sakatlamayın. Subwoofer kullanıma hazır hale gelmiştir. isterseniz sonradan üst ölçülerde bir siyah ayna kestirerek kenarlarını yuvarlattırıp kutunun üzerine ince bir silikonla yapıştırabilirsiniz. Güzel oluyor.
Yapacak arkadaşlara şimdiden başarılar dilerim