Lastiklerin ısınması ve ısınmada çevre faktörünün e

Lastik ısınmasına yönelik olarak üç sorunuzun da ortak cevabıyla başlayalım isterim. Otomobilde hızlanma, tork ve fren güçlerinin direkt olarak uygulandığı parçalar lastiklerdir. iyi bir lastiğin; düz yolda iyi bir stabilite, iyi bir yön tutturma, yol şoklarına iyi bir dayanıklılık, yüksek hızlarda iyi bir uyum ve aynı zamanda uzun ömürlü olma özelliklerini barındırması gerekmektedir. Lastiklerin tabanları çeşitli kanal tasarımlarına sahiptir. Bu şekiller lastiğin suyu atmasına yardımcı oldukları gibi, ıslak ve çamurlu zeminde etkili olmalarını sağlamak zorundadırlar. Bu girişten sonra şunu belirtmeliyim ki, lastikte ısı istenen bir durum değildir. Malum çalışan ortam gereği ısı olacaktır. üzellikle ısı ve nem gibi dış faktörler lastiğin ömrünü olumsuz yönde etkilemektedir. Fiziksel bir gerçeklik olarak ta çalışan lastiğin ısınması gerçeği. Yük altında dönen lastik bir yandan mekanik enerjinin ısı enerjisine dönüşmesi ile ısınmakta, öte yandan bu ısıyı çevresine vererek soğumaktadır. üalışmaya başladıktan bir süre sonra lastik belli bir sıcaklığa kadar ısınacak ve hızı değişmediği sürece bu sıcaklık bölgelerinde çok küçük çalkalanmalar gösterecektir. Eğer lastik düşük ortam sıcaklığında çalışırsa lastik iç sıcaklığı oldukça azalacak, bu durum karkasın gerginliğini düşürecektir. Aynı şekilde lastiğin çalışması sırasında su ile temasının bulunması lastiğin soğumasında faydalı olacaktır.

Lastiğin sıcaklık dengesine ulaşacağı sıcaklık derecesi, kendi yapısına bağlı olduğu kadar çevre şartları ile de ilgilidir. Lastikler için en ideal çevre sıcaklığı 15 oC dir. Yaz aylarında lastik sıcaklığı ile çevre sıcaklığı arasındaki fark azalmakta dolayısıyla lastiğin ısısını dışarı atması zorlaşmaktadır. Lastiklerin fazla ısınması, aşınma mukavemetinin azalmasına, kat ayrılmasına ve parça kopması gibi tipik arızalara neden olabileceği için lastik ömrünü kısaltan bir faktördür. Aracın yükü de ısınmayı etkileyen parametredir. Lastik yük altında hızla dönerken ısınır. Lastik sıcaklığı ısınma ve soğuma miktarları arasındaki fark ile ilgilidir. ideal bir lastik az ısınmalı ve ısı enerjisini kolaylıkla dışarı atıp soğuyabilmelidir. Aşırı yükleme, lastiğin fazla ısınmasına, yanak ve omuz bölgesinden de hasar görmesine ve ömrünün kısalmasına neden olur. Dıştaki havanın ve yol yüzeyinin lastiğin ısısını alarak lastiği soğutması gerekir. Ancak sıcak yaz aylarında bu işlem zor olduğundan lastikler daha çabuk aşınır.

Lastik dönerken üzerine etki eden çekiş kuvveti ve frenleme kuvveti gibi teğetsel kuvvetler aracın hızının karesiyle orantılıdır. Hız arttığında lastik sıcaklığı yükselir ve lastik sıcaklığının yükselmesiyle de sırt kauçuğunun aşınma direnci azalır. üzellikle yüksek hızlardaki lastik deformasyonu, temas yüzeyinin de dışına yayılmakta ve bu kısımlarda sürekli titreşimler oluşmaktadır. Bu titreşimler, enerji kaybını arttırmakta, önemli derecede ısınmaya ve lastik hasarına neden olmaktadır.

Yüksek motor gücüne sahip otomobillerde, bu yüksek gücü yere aktarabilmek ve yüksek süratlere çıkabilmek için performans lastikleri kullanılır. Hız ile lastiğin ısınması orantılı olduğundan performans lastikleri daha çabuk ısınır. Yüksek performans lastiklerinin ömrü, yüksek hızlarda kullanıldıkları için standart lastiklere göre (kullanıma bağlı olarak) yüzde 20 daha kısa olabilmektedir.

Sonuç olarak; araç kullanım hızı arttıkça lastiğin sıcaklığı yükselir. Bu sebeple sırt kauçuğu normale göre daha çok aşınma gösterir. Ayrıca düzgün olmayan yol yüzeylerinde ve sıcak yaz aylarında lastik normale göre daha çok aşınma gösterir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir